Η χαρισματική ποιήτρια, συγγραφέας, ακτιβίστρια και καθηγήτρια Νίκι Τζιοβάνι πέθανε τη Δευτέρα στο Μπλάκσμπουργκ της Βιρτζίνια, σε ηλικία 81 ετών. Η σύζυγός της, Βιρτζίνια Κ. Φόουλερ, δήλωσε στους New York Times ότι ο θάνατός της οφείλεται σε επιπλοκές από καρκίνο του πνεύμονα.

Οι ρίζες της Νίκι Τζιοβάνι

Η Νίκι Τζιοβάνι, γεννημένη ως Γιολάντε Κορνίλαι Τζιοβάνι Τζουνιορ, ήρθε στον κόσμο στις 7 Ιουνίου 1943 στο Knoxville του Τενεσί. Οι γονείς της, Γιολάντε και Τζόουνς Τζιοβάνι (γνωστός ως Γκας), μετακόμισαν αμέσως μετά τη γέννησή της στο Σινσινάτι, όπου εργάστηκαν ως κατ’ οίκον γονείς σε σχολείο για μαύρα αγόρια. Παρότι μοιράζονταν έναν μόνο μισθό, αργότερα αφοσιώθηκαν στην εκπαίδευση ως δάσκαλοι σε δημοτικά σχολεία.

Το όνομα “Νίκι” ήταν ένα παρατσούκλι που της έδωσε η μεγαλύτερη αδελφή της, Γκάρι Αν, και σύντομα έγινε μέρος της ταυτότητάς της.

Μια φωνή του Black Arts Movement

Η γραφή της Τζιοβάνι επηρεάστηκε βαθιά από το Black Arts Movement (BAM), ένα καλλιτεχνικό ρεύμα της δεκαετίας του 1960 και του 1970 που προωθούσε τη μαύρη υπερηφάνεια και την πολιτιστική αυτονομία. Το κίνημα, το οποίο περιλάμβανε προσωπικότητες όπως ο Αμίρι Μπαράκα και η Όντρι Λορντι, στόχευε στη δημιουργία νέων πολιτιστικών θεσμών για την ενίσχυση της αφροαμερικανικής φωνής.

Η Νίκι Τζιοβάνι υιοθέτησε τις ιδέες του BAM αλλά συχνά πήγαινε πέρα από τα όριά του. Έγραφε με πάθος και συχνά κατήγγειλε την πατριαρχία, αποτελώντας μία από τις δυναμικότερες φεμινιστικές φωνές του κινήματος.

Πέρα από το κίνημα

Η Τζιοβάνι δεν περιορίστηκε στο BAM. Η ανεξάρτητη φύση της την οδήγησε να γίνει μια από τις πιο διάσημες ποιήτριες και διανοούμενες της εποχής της. Με εμφανίσεις στην τηλεόραση και περιοδείες σε ολόκληρη την Αμερική, η φήμη της ξεπέρασε τα σύνορα της ακτιβιστικής κοινότητας, ενώ το έργο της άγγιξε ανθρώπους από διάφορα κοινωνικά στρώματα.

Η Νίκι Τζιοβάνι αφήνει πίσω της μια μοναδική κληρονομιά, αποτελώντας πηγή έμπνευσης για τις επόμενες γενιές καλλιτεχνών, ακτιβιστών και διανοουμένων.